– Wall Street endeksleri rekor üstüne rekor kırarken, Michigan Tüketici Güven Endeksi taban seviyelerde.
– S&P 500 endeksi yıl başından bu yana %25’e yakın yükseldi, tüketici güveni ise 2022 kriz diplerine yeniden indi.
– Ekonomi ikiye ayrılıyor: varlık sahipleri “ralli”, hanehalkı “resesyon” yaşıyor.
ABD ekonomisinde tablo giderek daha keskin iki yöne ayrılıyor. Grafikte yeşil çizgiyle gösterilen S&P 500 endeksi, Ekim itibarıyla 2021’den bu yana en güçlü seviyelerini test ederken, kırmızı çizgiyle izlenen Morning Consult Tüketici Güveni hızla aşağı yönlü kırıldı. Aradaki makas, finansal piyasa ile reel ekonomi arasındaki tarihî kopuşu işaret ediyor.
Michigan Üniversitesi’nin bugün açıkladığı Tüketici Güven Endeksi, Kasım ayında beklentilerin altında kalarak yeniden pandemi dönemi diplerine indi. Ankette enflasyon, borç yükü ve iş güvencesine ilişkin endişeler sert biçimde artarken, tüketicilerin “gelecek 12 aya dair beklentisi” altı ayın en düşük seviyesinde ölçüldü.
Buna karşın Wall Street tarafında tablo tam tersi: büyük teknoloji hisseleri ve finans şirketleri rekor kâr açıklamalarıyla endeksleri yukarı taşıyor. S&P 500’ün 7.300 puanı aşmasıyla, ABD borsası reel gelir artışının 4 katı hızda büyümüş durumda.
Bu ayrışma ekonomi literatüründe “K-şekilli toparlanma” olarak tanımlanıyor: K’nın yukarı giden kolu, borsa, sermaye ve yüksek gelir grubunu temsil ederken; aşağı yönlü kol, hanehalkı, tüketici ve reel sektörün daralmasını gösteriyor.
Ekonomistler, bu görünümün sürdürülemez olduğu görüşünde. Morgan Stanley analistleri, “Reel harcamalar düşerken hisse değerlemelerinin artması, 2021 sonrası balonların yeniden şiştiğini gösteriyor” değerlendirmesini yaptı.
Özetle, ABD ekonomisinde bugün iki farklı hikâye yaşanıyor:
– Wall Street rekor kârlar ve yükselen endekslerle “zenginleşen ekonomi” portresini çiziyor.
– Main Street ise yüksek fiyatlar, borç baskısı ve daralan güvenle “durgunluk ekonomisi”ne sıkışıyor.
K’nın bir ucu yukarı bakarken, diğeri açıkça aşağı dönük — ve bu kez “denge” uzun süre geri gelmeyebilir.
