• ABD’de 150 binden fazla federal çalışanın ayrılması, 80 yılın en büyük tek seferlik kamu personel kaybı oldu.
• NASA’dan meteorolojiye, sağlık kurumlarından tarıma kadar kritik alanlarda “beyin göçü” yaşanıyor.
• Trump yönetiminin tasarruf planı 28 milyar dolarlık yıllık kazanç öngörüyor; muhalefet indiscriminate kesintilerden endişeli.
Washington, federal bürokraside İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana görülmemiş ölçekte bir ayrılığa sahne oluyor. 150 binden fazla kamu çalışanı bu hafta maaş bordrolarından çıkacak. Trump yönetiminin teşvik ettiği “ertelenmiş istifa programı” ile buyout (ayrılık tazminatı) alan çalışanların gidişi, yıllık 28 milyar dolarlık tasarruf vaat ederken; NASA’dan Ulusal Hava Servisi’ne, gıda güvenliğinden halk sağlığına kadar birçok kurumda “beyin göçü” alarmı veriliyor.
NASA’dan Sağlığa Kritik Kayıplar
Yaklaşık 4 bin NASA çalışanı, yıl içinde iki kez sunulan buyout paketlerinden yararlanarak ayrıldı. Sendika başkanı Matt Biggs, “Ajans en parlak mühendislerini ve bilim insanlarını kaybediyor, yerlerine kimse gelmiyor” sözleriyle durumu özetledi. NASA Sözcüsü Cheryl Warner ise kurumun “Ay ve Mars misyonlarıyla altın çağ” vizyonunu sürdürdüğünü belirtse de, uzman kaybı ciddi bir boşluk yaratıyor. Benzer bir tablo sağlık kurumlarında da var: Tarım Bakanlığı’na bağlı Tarımsal Araştırma Servisi çalışanlarının %17’si ayrıldı; gıda güvenliği testlerinde kritik araştırmacılar yok oldu. HHS Bakanı Robert F. Kennedy Jr.’ın açıkladığı 10 bin kişilik ek kesinti ise CDC ve FDA’yı zor durumda bırakıyor.
Meteorolojide ve Tarımda Operasyonel Boşluk
Ulusal Hava Servisi’nden 200’e yakın meteorolog ve teknik personelin ayrılması, tahmin ekipmanlarının bakımını ve kritik hava tahminlerini sekteye uğrattı. Bir sendika temsilcisi, “Ülke genelinde bürolarda büyük aksamalar yaşanıyor” dedi. Benzer şekilde, tahıl depolarındaki toksinleri tespit eden uzman bilim insanlarının ayrılması, hem çiftçiler hem de gıda zinciri için güvenlik açığı yaratıyor. ABD’nin en büyük tarımsal araştırma kurumlarından biri, 15 binden fazla personel kaybına rağmen “kritik fonksiyonlar sürüyor” açıklaması yapsa da, sahadaki boşluk somut.
Tasarruf ve Risk Dengesi
Trump yönetimi ve eski danışmanı Elon Musk, federal işgücünün “şiştiği” görüşünde. Amaç; 2025 sonuna kadar 300 bin kişilik küçülme ile %12,5’lik daralma. Beyaz Saray’a göre bu plan, “Amerikan vergi mükellefine rahatlama” sağlıyor. Ancak Demokratlar, kesintilerin ölçüsüz ve siyasi güdümlü olduğunu savunuyor. Akademisyen Don Moynihan’ın ifadesiyle, “Devlet programlarını yürütmek için yıllar içinde biriken uzmanlık, kapıdan çıkıp gidiyor.”
Kamu çalışanlarının kitlesel ayrılışı, ABD işgücünün toplam istihdamının yalnızca %1,5’ini kapsadığı için işsizlik oranına doğrudan yansımayacak. Ancak asıl mesele, kamu hizmetlerinin niteliği. Meteoroloji tahmininden çocuklarda tütün kullanımı araştırmasına kadar birçok görev, uzman kaybı nedeniyle sekteye uğruyor. Federal hükümetin küçülme planı kâğıt üzerinde 28 milyar dolarlık tasarruf sağlasa da, kritik alanlardaki “beyin göçü” ABD kamu yönetimi için uzun vadeli bir kırılganlık yaratıyor.
