Venezuela, 300 milyar varili aşan rezerviyle dünyanın en büyük petrol kaynağına sahip fakat üretimi siyasi kriz, yaptırımlar ve yatırım eksikliği nedeniyle çökmüş durumda. Trump’ın son tehditleri ve A...
Venezuela, 300 milyar varili aşan rezerviyle dünyanın en büyük petrol kaynağına sahip fakat üretimi siyasi kriz, yaptırımlar ve yatırım eksikliği nedeniyle çökmüş durumda. Trump’ın son tehditleri ve ABD’nin Karayipler’deki operasyonları, petrolün yeniden jeopolitik çatışmanın merkezine oturmasına yol açtı. ABD için ağır Venezüella petrolü stratejik; Chevron, Eni ve Repsol gibi şirketler risklere rağmen ülkede kalırken, Citgo üzerindeki hukuk savaşı Caracas’ın kırılganlığını artırıyor.
Venezuela, kâğıt üzerinde dünyanın en zengin petrol ülkesi. 300 milyar varili aşan rezerv, Suudi Arabistan’dan Rusya’ya kadar tüm üreticileri geride bırakan bir potansiyeli temsil ediyor. Ancak bu dev servet, yıllardır kötü yönetim, altyapı çöküşü, yatırım eksikliği ve Washington yaptırımlarının birleşimiyle atıl durumda. Ülke bugün küresel petrol arzının yalnızca %1’ini üretebiliyor.
Trump yönetiminin son dönemde sertleşen söylemi — Karayip Denizi’ndeki teknelere saldırı emri (güya esrar kaçakçıları ile mücadele veriliyor) ve Maduro’yu açık şekilde hedef alan mesajlar — bu dev petrol stoğunu yeniden jeopolitik hesapların merkezine taşıdı. Caracas’ta siyasi kriz derinleşirken, Washington’un yaklaşımı bir kez daha “enerji güvenliği” perspektifini öne çıkarıyor.
Venezuela’nın petrol sahasında bugün yalnızca birkaç Batılı oyuncu kaldı: Chevron, Eni ve Repsol. Chevron ülke üretiminin yaklaşık dörtte birini gerçekleştirirken, Eni ve Repsol açık deniz gaz akışıyla sistemin ayakta kalmasına katkı veriyor. Buna rağmen ABD’nin bu yıl gaz karşılığı petrol takasını engellemesi, şirketleri ödeme alamayan konuma itti ve Caracas–Washington hattındaki müzakereleri daha karmaşık hale getirdi.
Öte yandan Venezuela’nın ABD’deki en kritik varlığı Citgo, 3 rafinerisiyle ülkenin finansal omurgası sayılıyor. Ancak federal mahkeme Citgo’nun 5,9 milyar dolar karşılığında satışına hükmetti ve bu karar Venezuela’nın yıllardır süren borç krizini daha görünür hale getirdi. Caracas’ın itirazları Halkbank davasını hatırlatan bir uluslararası mücadeleye dönüşmüş durumda.
Stratejik açıdan tablo daha da çarpıcı: ABD üretimi 15 yıl süren hızlı büyümenin ardından plato seviyesine giriyor. Küresel talep artışı devam ettiği sürece Washington, Ortadoğu ve Rusya dışında alternatif ağır petrol kaynaklarına ihtiyaç duyacak. Venezuela bu boşluğu doldurabilecek ender ülkelerden biri. Petrolün ağır yapısı Körfez rafinerilerinin iş akışına tam uyuyor; taşıma maliyeti düşük, işleme verimliliği yüksek.
Maduro yönetimi ise bu gerçekliğin farkında. Devlet Başkanı sık sık Washington’u “ölümcül askeri güçle Venezuela’nın petrol servetine el koymaya çalışmakla” suçluyor. Ancak asıl mesele şu: dünya enerji sisteminin geleceği şekillenirken, Venezuela’nın yer altındaki serveti ülkeyi hem en büyük fırsatın hem de en büyük kırılganlığın merkezine itiyor.
