ABD, G7 liderlerinin Ukrayna konusundaki ortak açıklamasında “Rus saldırganlığı” ifadesine yer verilmesine karşı çıkarak, Avrupa’daki müttefikleriyle farklılaştı. Bu anlaşmazlık, Moskova’nın 2022’de başlattığı savaşın 3’üncü yıldönümünde geleneksel olarak yayımlanması beklenen G7 bildirisini tehlikeye sokabilir.
“Rusya’nın Saldırganlığı” İfadesine ABD Engeli
Batılı diplomatlara göre, G7 dışişleri bakanları ve liderleri, 24 Şubat’ta (Rusya’nın Ukrayna’ya tam kapsamlı işgal başlattığı tarih) Ukrayna’ya destek mesajı vermek üzere bir açıklama taslağı hazırlamayı planlıyordu. Ancak ABD heyeti, metindeki “Rusya’nın saldırganlığı” gibi tanımlamalara itiraz etti.
- Yetkililer: “ABD’liler, ‘Rusya ve Ukrayna’yı eşit göstermek istemiyoruz’ dese de, metinde Rusya’yı açıkça suçlayan dilden rahatsızlar.”
- Daha Yumuşak İfade: ABD tarafının, “Ukrayna’daki çatışma” veya “Rusya-Ukrayna krizi” gibi daha nötr bir söylemi tercih ettiği belirtiliyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin, G7 liderlerinin sanal toplantısına katılması da henüz kesinleşmedi. Diplomatik kaynaklar, Washington yönetiminin Zelenskiy’nin katılımına “mesafeli” davrandığını ileri sürüyor.
Trump: “Savaştan Ukrayna Sorumlu, Zelenskiy Bir Diktatör”
ABD Başkanı Donald Trump, son dönemde Ukrayna yönetimine yönelik ağır eleştirilerde bulundu. Zelenskiy’yi “seçimsiz diktatör” olarak nitelendiren Trump, savaşın sorumlusunun Kiev olduğunu öne sürdü. Bununla birlikte, Moskova’nın G7’ye yeniden dâhil edilmesi çağrısı da yaptı. Bu açıklamalar, G7 içindeki “ortak dil ve birlik” arayışını daha da zora sokuyor. Rusya, 2014’te Kırım’ı ilhakından sonra G8’den çıkartılmıştı.
Kellogg-Zelenskiy Görüşmesi Sonrası Basın Toplantısı İptal
Ukrayna’nın başkenti Kiev’de, ABD’nin Ukrayna ve Rusya Özel Temsilcisi Keith Kellogg ile Zelenskiy arasındaki görüşmenin ardından yapılması planlanan ortak basın toplantısı, ABD tarafının talebiyle iptal edildi. Kiev makamları, bunun “beklenmedik bir gelişme” olduğunu ve Zelenskiy’nin kamuoyuna açıklama yapma fırsatından mahrum kaldığını duyurdu. ABD Kiev Büyükelçiliği konuyla ilgili “yorum yapmayacağını” açıkladı.
Eski G7 Metinlerinde “Rusya’nın Savaşı” Vurgusu
G7 liderleri, 2022’den bu yana yayımladıkları bildirilerde “Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırgan savaşı” ifadesini defalarca kullanmıştı. 2024’te de aynı dil benimsendi:
“Rusya’yı saldırgan savaşını derhal sonlandırmaya ve askeri güçlerini Ukrayna’nın uluslararası kabul görmüş sınırlarından çekmeye çağırıyoruz.”
Trump yönetiminin bunu “yumuşatarak” “Ukrayna’daki çatışma” şeklinde tanımlamaya yöneldiği, son dönemde ABD Dışişleri Bakanlığının benzer bir üslup kullandığı, açıklamalarda “Rusya’nın saldırganlığı” yerine “Ukrayna krizi” veya “Ukrayna’daki çatışma” ifadelerinin tercih edildiği görülüyor.
Putin: “ABD Yaklaşımı Değişti, Görüşmeye Açıklar”
Trump yönetiminin Riyad’da Rus yetkililerle yürüttüğü müzakerelere değinen Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, “ABD tarafının geçmiş döneme nazaran daha açık ve önyargısız olduğunu” söyledi. Putin, “Birlikte çalışmaya niyetliler” diyerek Trump yönetimiyle diyaloğa olumlu baktığını kaydetti.
Zelenskiy cephesinde ise, Trump’ın “Zelenskiy’nin onayı %4” şeklindeki iddiaları yalanlandı. Kiev Uluslararası Sosyoloji Enstitüsü’nün bu hafta yayımladığı ankete göre Zelenskiy’nin desteği %57 seviyesinde bulunuyor.
Avrupa Rahatsız, Ortak Metin Tehlikede
Avrupalı müttefikler, G7 bildirisinde “Rusya’nın sorumluluğu” ifadesinin açıkça yer almasını istiyor. ABD’nin bu konuda çekinceli tutumu, 24 Şubat’ta geleneğe uygun yayımlanması beklenen ortak bildirinin birliğini sarsabilir.
- Diplomatlar: “ABD karşı çıkarsa, G7’nin geleneksel açıklamasını yayınlaması zorlaşacak veya çok daha ‘nötr’ bir dille formüle edilecek.” (Kaynak)
