Giriş (Özet):
ABD’de bir federal yargıç, Google’ın dijital reklamcılık pazarında yasa dışı bir tekel oluşturduğuna hükmetti. Karar, teknoloji devinin bazı varlıklarını satmak zorunda kalabileceği ihtimalini güçlendiriyor. Aynı zamanda, Big Tech şirketlerine karşı açılan antitröst davalarındaki sıkılaştırılmış yaklaşımın bir başka örneği olarak öne çıkıyor.
Gelişmelerin Ayrıntıları:
ABD Virginia Bölge Mahkemesi Yargıcı Leonie Brinkema, Google’ın iki temel dijital reklamcılık segmentinde — yayıncıların reklam alanı satmak için kullandığı teknoloji ve işletmelerin reklam teklif verdiği en büyük borsa — “bilinçli şekilde tekel oluşturduğunu” belirtti.
Ancak mahkeme, üçüncü bir segment olan reklamveren reklam ağları üzerinde Google’ın yasa dışı bir hakimiyet kurduğunu ispatlamakta ABD Adalet Bakanlığı’nın (DoJ) başarısız olduğunu açıkladı.
Brinkema karar metninde şunları vurguladı:
“Google, yayıncı reklam sunucusu ile reklam borsasını sözleşmesel politikalar ve teknolojik entegrasyon yoluyla birbirine bağlayarak on yılı aşkın süredir bu iki pazarda tekel gücünü tesis etmiş ve korumuştur.“
Ayrıca, Google’ın müşterilerine dayattığı rekabeti engelleyici politikalarla ve istenen ürün özelliklerini ortadan kaldırarak bu gücünü daha da sağlamlaştırdığı ifade edildi.
Google’ın Tepkisi:
Google, mahkeme kararına ilişkin yaptığı açıklamada:
“Bu davanın yarısını kazandık, diğer yarısına da itiraz edeceğiz. Yayıncı araçlarıyla ilgili mahkemenin kararına katılmıyoruz. Yayıncılar, basit, uygun fiyatlı ve etkili olduğu için Google’ı tercih ediyor.” dedi.
ABD ve Avrupa’da Gelişen Antitröst Süreçleri:
Bu karar, Google’ın daha önce başka bir antitröst davasında da arama motoru pazarında yasa dışı tekel oluşturduğuyönündeki mahkeme kararı sonrasında geldi. İlgili davanın ikinci aşaması, Google’ın Chrome tarayıcısını satmak zorunda bırakılması veya Apple’a yıllık 20 milyar dolarlık ödeme anlaşmasının sona erdirilmesi gibi yaptırımların belirlenmesi için gelecek hafta başlayacak.
ABD Adalet Bakanlığı eski antitröst birimi başkanı Jonathan Kanter karar sonrası şu açıklamayı yaptı:
“Bugün antitröst uygulamaları, medya endüstrisi ve özgür, açık internet için büyük bir zaferdir. Google artık iki kez yasa dışı bir tekelci olarak tescillenmiştir.“
Ayrıca, Avrupa Komisyonu da Google’ın kendi reklam hizmetlerini diğerlerine kıyasla kayırdığı gerekçesiyle yürüttüğü soruşturmayı sürdürdüğünü ve kararı dikkatle incelediklerini açıkladı.
Sonuç:
Bu karar, ABD’de teknoloji devlerine karşı yürütülen antitröst mücadelede önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor. Google için potansiyel sonuçlar arasında varlık satışları, zorunlu iş modelleri değişiklikleri ve rekabet düzenlemelerine uyum sağlama yükümlülükleri yer alabilir. Önümüzdeki süreçte hem ABD’de hem de Avrupa’da Google’a yönelik baskının artması bekleniyor.
