ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin ile yapılan ticaret anlaşmasının tamamlandığını açıklaması, küresel piyasalarda hem iyimserliği hem de temkinli beklentileri beraberinde getirdi. Nadir toprak minerallerinden öğrenci vizesine kadar uzanan detaylar, ABD’nin %55 gümrük tarifesi uygulayacağını gösterirken, Çin tarafı %10’luk tarife ile sınırlı kalacak. Ancak uzmanlar, kritik konuların hâlen çözülemediğine dikkat çekiyor.
📌 Anlaşmanın Şifreleri
Trump, Truth Social’da yaptığı açıklamada, Çin’in mıknatıslar ve nadir toprak minerallerinin tedarikini garanti ettiğini ve Çinli öğrencilerin Amerikan kolej ve üniversitelerine kabul edileceğini duyurdu. Beyaz Saray yetkilileri, %55’lik gümrük vergisinin detaylarını paylaşarak bunun %10’luk “karşılıklı” vergi, %20’lik fentanil vergisi ve Trump döneminde devreye giren %25’lik cezalandırıcı vergi paketinden oluştuğunu belirtti. Çin tarafı ise ABD’ye karşı %10’luk bir tarife uygulayacak.
🌐 Küresel Ticaret Savaşı: Kırılgan Ateşkes
ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick, Londra’da yapılan görüşmelerin, Cenevre’de varılan anlaşmanın “ana hatlarını” ortaya koyduğunu, ancak nadir toprak minerallerinin ihracat kısıtlamalarının tam olarak çözülmediğini söyledi. Çerçevenin, hem ABD’nin ihracat kontrollerini hem de Çin’in kısıtlamalarını “dengeli şekilde” kaldırması bekleniyor. Ancak uzmanlar, ticaret savaşındaki temel şikayetlerin hâlen masada kaldığını vurguluyor.
📈 Piyasalar ve Şirketler: “Başlangıç Noktasına Dönüş”
Trump’ın tek taraflı tarife politikalarının küresel tedarik zincirlerinde tıkanıklığa, limanlarda kaosa ve şirketlere milyarlarca dolarlık ek maliyetlere yol açtığı biliniyor. Dünya Bankası, küresel büyüme tahminini %2,3’e düşürerek ticaret geriliminin neredeyse tüm ekonomiler için “önemli bir olumsuz etki” yarattığını açıkladı.
Atlantik Konseyi Jeoekonomi Merkezi Direktörü Josh Lipsky, tarafların hâlen “başlangıç noktasına döndüğünü” ve net bir eylem planının olmadığını söyledi. Bu durum, piyasalarda belirsizliği artırırken, riskli varlıklarda temkinli fiyatlamaların devam etmesine neden oldu.
🚨 Gözler 10 Ağustos’ta: Yeni Tarife Tehditleri
Cenevre anlaşmasında, 10 Ağustos’a kadar kapsamlı bir anlaşma sağlanamazsa ABD’nin tarifelerini %30’dan %145’e, Çin’in tarifelerini ise %10’dan %125’e çıkaracağı yönünde bir hüküm bulunuyor. Bu da piyasalarda “çerçeve anlaşma”nın ötesinde yapısal sorunların hâlen sıcak kaldığını gösteriyor.
💬 Anlaşma mı, Pazarlık mı?
Trump’ın “mükemmel anlaşma” olarak tanımladığı metin, nadir toprak minerallerinde kritik bir adım atsa da; Çin’in devlet destekli ihracat modeli, ABD’nin ihracat kısıtlamaları ve tarifeler gibi köklü sorunları çözmüş görünmüyor. Piyasalar, bu çerçevenin gerçek bir barış mı yoksa yeni bir pazarlık alanı mı olacağı sorusuna yanıt arıyor.
