- ABD’nin Ticaret Bakanı Howard Lutnick’ın Çin çiplerini “4. kaliteye onay verdik” sözleriyle küçümsemesi sonrasında Pekin, Huawei’nin yeni yapay zekâ çipiyle karşılık verdi.
- Nvidia, Nisan 2025’te Çin’e yönelik H20 yasaklarından 4,5 milyar dolar kayıp yaşadı; Trump yönetiminin Ağustos’ta getirdiği %15 “siyasi vergi” baskısı ve gelirlerinin %39’unun iki müşteriye bağlı olması CEO Jensen Huang’ı geri adım atmaya zorladı.
- Çin’in son hamlesiyle ByteDance ve Alibaba gibi teknoloji devlerine RTX Pro 6000D ve H20 çiplerini satın almama, test etmeme ve sipariş iptali talimatı verildi; Huang bu kararlar karşısında “hayal kırıklığı” ifadesini kullandı.
Lutnick’in Sözleri ve Çin’in Cevabı
Howard Lutnick, yaz aylarında yaptığı açıklamada Çin’in çiplerini “ 4. kaliteye ancak onay verilen ürünler” diyerek küçümsemiş, bu alanda ABD şirketlerinin tartışmasız liderliğini vurgulamıştı. Ancak Pekin, bu söylemi boşa çıkaracak bir yanıt için hazırlığını tamamladı. Huawei’nin yeni nesil yapay zekâ çipinin önümüzdeki ay piyasaya sürülmesi, Çin’in teknolojide yalnızca tüketici değil üretici olarak da rekabetin merkezinde olduğunu gösteriyor. Eğitimden enerji altyapısına kadar geniş bir yelpazede yapay zekâ yatırımlarını yerli çiplerle destekleme stratejisi, ülkenin bağımsızlığını güçlendiriyor.
Nvidia’nın Çin Çıkmazı
Nvidia, Nisan 2025’te yürürlüğe giren H20 yasağı ile doğrudan 4,5 milyar dolarlık gelir kaybı yaşadı. Ağustos ayında Trump yönetiminin satış gelirlerinin %15’ini zorunlu kılan “siyasi vergi” uygulaması şirketin üzerindeki baskıyı artırdı. CEO Jensen Huang bu düzenlemeyi anayasaya aykırı bulduğunu belirterek dava açabileceğini söyledi. Ancak veri merkezi gelirlerinin %39’unun yalnızca iki müşteriden gelmesi, şirketin Çin’e karşı sert tutumunu sürdürmesini imkânsız hale getirdi. Bu bağımlılık, Nvidia’nın hem politik hem ticarî denklemleri yeniden değerlendirmesine yol açtı.
Çin’in Yasak Kararı
Çin’in internet düzenleyicisi Cyberspace Administration of China (CAC), teknoloji devleri ByteDance ve Alibaba’ya Nvidia’nın yeni AI çipi RTX Pro 6000D’yi satın almamaları, test etmemeleri ve mevcut siparişlerini iptal etmeleri talimatını verdi. Bu karar, yalnızca H20 yasaklarıyla sınırlı kalınmadığını, Nvidia’nın ihracatına ve Çin pazarındaki varlığına daha keskin bir müdahalenin başladığını gösterdi. Reuters ve Financial Times’a göre bu hamle, Pekin’in yurtdışına bağımlılığı azaltma ve yerli üreticileri öne çıkarma stratejisinin bir adımı olarak görülüyor. Huang ise bu yasak karşısında “hayal kırıklığı” yaşadığını ifade ederek Nvidia’nın Çin’de iş yapma imkânlarının regülasyon baskılarıyla sınırlandığını kabul etti.
Huawei’nin Teknik Yanıtı
Huawei’nin gelecek ay piyasaya süreceği yeni çipin, Nvidia’nın kısıtlanan H20 serisine yakın performans sunması ve belirli alanlarda enerji verimliliği avantajı sağlaması bekleniyor. Özellikle yapay zekâ eğitimi için optimize edilen bu donanım, Çin’in “anaokulundan itibaren yapay zekâ eğitimi” programıyla entegre edilerek stratejik bir rol üstlenecek. Bu yaklaşım, Pekin’in yalnızca teknoloji ithal eden değil, küresel ölçekte kendi ekosistemini kuran bir üreticiye dönüştüğünü ortaya koyuyor.
Finansal Hamleler ve Değerleme
Çin’in Nvidia’ya dönük yasak haberlerinden sonra Nvidia hisseleri yaklaşık %2,3 ile %3 arasında bir düşüş yaşadı.
