Avrupa savunma dosyasında hızlanmak zorunda ve takvim artık sıkışık. Brüksel’de yapılacak toplantı, yalnızca Ukrayna’ya desteğin güncellenmesi değil, aynı zamanda Avrupa’nın uzun süredir ertelediği ye...
Avrupa savunma dosyasında hızlanmak zorunda ve takvim artık sıkışık. Brüksel’de yapılacak toplantı, yalnızca Ukrayna’ya desteğin güncellenmesi değil, aynı zamanda Avrupa’nın uzun süredir ertelediği yeniden silahlanma çağrısına nasıl cevap vereceğini belirleyecek.
AB’nin 150 milyar euroluk SAFE savunma kredi programına gelen yoğun başvuru bunun ilk işareti. Neredeyse bütçenin iki katı büyüklüğünde talep oluşması, Avrupa ülkelerinin mühimmat üretimi, hava savunma kapasitesi, ortak insansız sistemler ve savunma tedarik zinciri alanında hızlı fon arayışına girdiğini gösteriyor. Program, sadece ülkelerin tekil projelerini değil, ortak tedarik ve ortak üretim mekanizmalarını teşvik ediyor. Yani amaç, Avrupa savunma endüstrisinin “birlikte üret, birlikte tedarik et” modeline oturması.
Bu hızlanmanın siyasi ağırlığı ise Ukrayna’nın masada oturmasıyla daha görünür. Kiev, cephane talebinde hâlâ açık veriyor; uzun menzilli hava savunma sistemleri, insansız sistem karşı savunması ve kritik mühimmat stokları, savaşın seyrinde belirleyici olmaya devam ediyor. Bu nedenle toplantı, fonlamadan daha fazlası — Avrupa’nın savaşın üçüncü yılında stratejik duruşunu yeniden tarif etme oturumu.
Önümüzdeki günlerde çıkması beklenen en kritik karar ise dondurulmuş Rus varlıklarının 140 milyar euroluk kısmının Ukrayna için kullanılması. Brüksel, varlıkların büyük bölümünün saklandığı Belçika’yı 18 Aralık öncesi ikna etmek için hukuki koruma kalkanı hazırlıyor. Oluşturulacak tazminat kredisi mekanizması yalnızca finansman değil, Rusya’ya karşı ekonomik baskının siyasal bir tezahürü olacak. Eğer karar geçerse AB ilk kez dondurulmuş varlıkları aktif bir savaş fonuna çevirmiş olacak — bu da uluslararası hukuk açısından emsal niteliğinde.
Stratejik arka plan daha da önemli:
• ABD’de Trump’ın yeniden seçilmesi Ukrayna desteğini belirsizleştiriyor.
• Avrupa’nın “kendi savunması için kendi cephanesini üretme” zorunluluğu artık ertelenemez.
• 2024–2025’te geciken mühimmat tedarik zincirleri, 2026’ya kadar sürdürülebilir bir kapasiteye dönüştürülmek isteniyor.
Kısacası, Brüksel toplantısı yalnızca bürokratik bir savunma takvimi değil. Avrupa ilk kez, güvenlik mimarisini Amerika’ya bağımlılık olmadan inşa edip edemeyeceğini test ediyor. Eğer SAFE fonu ve Rus varlık mekanizması hızla işlerse, Ukrayna cephesinde askeri dengeler kadar, Avrupa’nın stratejik bağımsızlık dosyası da yeni bir faza geçmiş olacak.
