• ABD Başkan Yardımcısı J.D. Vance, federal hükümetin kapanmasının ekonomiden ulusal güvenliğe kadar geniş bir zincirleme etki yaratmak üzere olduğunu söyledi.
• Vance, “Bu artık bir komedi değil, ulusal trajediye dönüşüyor,” diyerek Senato ve Temsilciler Meclisi’ndeki çıkmazı hedef aldı.
• Havacılık sisteminde kriz, sosyal yardımların durması ve askeri bütçede aksama riski “yakın dönemde” yaşanabilecek başlıca senaryolar olarak sıralandı.
Washington’daki bütçe çıkmazı 40. gününe girerken, ABD Başkan Yardımcısı J.D. Vance, devletin uzun süreli kapanmasının doğrudan ekonomik ve sosyal bir krize dönüşeceği uyarısında bulundu. Vance, yaptığı açıklamada “Tüm Amerikalılar için ciddi seyahat gecikmelerine yol açacak bir havacılık krizi, yoksul kesimler için gıda yardımlarının tükenmesi ve ordumuz üzerinde artan baskılar… Bunların hepsi çok yakında geliyor,” dedi.
Vance’in bu sert açıklamaları, Başkan Donald Trump’ın bütçe müzakerelerinde Demokratlarla uzlaşmaya yanaşmaması nedeniyle hükümetin halen kapalı olduğu bir dönemde geldi. Beyaz Saray, “gereksiz harcama kalemlerinin temizlenmesi gerektiğini” savunurken, Demokratlar milyonlarca Amerikalının maaş, sağlık ve sosyal yardım ödemelerinin aksamasından endişeli.
Ekonomik etkiler büyüyor
ABD Çalışma Bakanlığı verilerine göre kapanma nedeniyle yaklaşık 2 milyon kamu çalışanı maaşsız izinde. Havaalanı güvenlik ve hava trafik kontrol birimlerinde personel eksikliği, özellikle Noel sezonuna yaklaşılırken havacılık sisteminde kriz sinyalleri yaratıyor.
Finans piyasalarında da dalga etkisi hissediliyor. S&P 500 endeksi son iki haftada %3 değer kaybederken, tahvil faizleri sert yükseldi. Ekonomistler, kapanmanın aralık ayına sarkması halinde GSYH büyümesinde 0,4 puanlık bir kayıp yaşanabileceğini hesaplıyor.
Sosyal programlar riskte
Vance’in vurgu yaptığı bir diğer başlık, düşük gelirli ailelere yönelik yardım fonlarının tükenmesi. Federal Gıda Destek Programı (SNAP) ve çocuk yardımlarının aralık itibarıyla kesilme riski bulunuyor. Tarım Bakanlığı, “Yeni bütçe onaylanmadığı sürece gıda kuponu ödemeleri birkaç hafta içinde duracak” uyarısını yaptı.
Beyaz Saray: “Krizin sorumlusu Kongre”
Vance, “Devletin kapalı kalması artık bir komedi olmaktan çıkıp trajediye dönüştü. Bu krizin sonuçları, devleti açmayı reddeden her senatör ve kongre üyesinin sorumluluğudur,” diyerek Cumhuriyetçi ve Demokrat senatörlere ortak bir çağrı yaptı.
Washington kulislerine göre, Başkan Trump’ın “borç tavanı ve bütçe disiplini” konularında geri adım atmaya niyetli olmaması süreci daha da kilitliyor. Ancak iş dünyası, özellikle havayolu ve savunma sektörleri üzerinden artan baskının Beyaz Saray’ı anlaşmaya zorlayabileceğini düşünüyor.
Sonuçta, Vance’in sözleri sadece politik bir uyarı değil, piyasalara da net bir mesaj:
“Amerika’nın devleti kapalı kaldıkça, ekonomi de kapalı kalır.”
