ABD’nin sadece Çin’e değil, tüm dünyaya uyguladığı tarifeler (gümrük vergileri, yatırım kısıtlamaları, sübvansiyonlarla rekabetin şekillendirilmesi) Türkiye gibi orta gelirli, dışa açık ekonomiler üzerinde karmaşık ama etkili sonuçlar doğuruyor.
Ancak yukarıda da görüleceği gibi bu tarifelerden en çok etkilenecek ilk 5 ülke sıralamasındayız.
1. Küresel Ticaret Yavaşlarsa, Türkiye’nin İhracatı Baskılanır
- ABD’nin geniş çaplı tarifeleri, küresel ticaret hacmini daraltır.
- Talep düşer, özellikle gelişmekte olan ülkelerin ihracatına olan talep zayıflar.
- Türkiye’nin en büyük ihracat pazarları arasında AB ve ABD yer alıyor; küresel ticarette daralma, Türkiye’yi direkt etkiler.
📉 Etki: Türk sanayi ve ihracatçılarının sipariş hacimleri azalabilir. Dış pazara bağımlı sektörlerde büyüme yavaşlar.
🏭 2. Ticaret Yön Değiştirir: Yeni Fırsatlar ve Riskler Doğar
- ABD’nin yüksek tarifelerle uzaklaştığı ülkeler, alternatif ticaret ortakları arar.
- Türkiye, bu noktada alternatif üretim ve tedarik üssü olarak öne çıkabilir (özellikle Çin’den kaçan sermaye için).
- Ancak aynı zamanda Türkiye, küresel ticaret savaşlarının “yan etkileriyle” karşı karşıya kalabilir.
📊 Fırsat: Yeni yatırım çekme, üretim merkezi olma
⚠️ Risk: ABD-AB ticaret gerginliği gibi üçüncü taraf çatışmalarda “arada kalma”
🔩 3. Ara Mal ve Hammadde Maliyetleri Değişebilir
- Türkiye, birçok sektörde ara mal ve enerji ithalatçısı.
- ABD’nin geniş tarifeleri, bu malların fiyatlarında dalgalanmalara neden olabilir.
- Özellikle Çin, AB, Hindistan gibi büyük tedarikçilerle yaşanan gerilimlerde girdi maliyetleri artabilir.
💸 Etki: Enflasyonist baskı, üretim maliyetlerinin artması, rekabet gücünün azalması
🚫 4. Yatırımların Yönü Değişir: Türkiye Hem Kazanabilir Hem Kaybedebilir
- Korumacılık arttıkça firmalar, belirsizlikten kaçmak için “yerelleşme” stratejilerine yönelir.
- Yani üretimi doğrudan tüketiciye yakın lokasyonlara taşımak gündeme gelir.
- Bu durum Türkiye için hem yatırım fırsatı hem de yatırım kaybı anlamına gelebilir.
🔄 Pozitif senaryo: Türkiye’ye gelen yeni yatırımlar
❌ Negatif senaryo: Türkiye üzerinden yapılan ihracatlar için ABD pazarında engeller
🛡️ 5. Türkiye’nin Kendi Politikalarını Gözden Geçirmesi Gerekir
- ABD’nin ve AB’nin sübvansiyon yarışına girmesiyle, Türkiye’nin pasif kalması durumunda rekabet avantajı azalır.
- ABD, “yeşil enerji”, “çip”, “elektrikli araçlar” gibi stratejik sektörleri desteklerken; Türkiye’nin bu yarışta yer alabilmesi için:
