1.5x,2x dinliyor ve zaman “kazanıyorsun”. Peki ne “kaybediyorsun”?

GLEN POWELL, Hollywood’un yakışıklı yıldızı, 1x dinleme hızını seviyor: “İnsanların normal bir hızda konuşmasını duymak istiyorum.” Amerikalı komedyen Bowen Yang ise hızlı ve serbest bir anlatımı tercih ediyor—“2x’e yuvarlayabilirsiniz”—ama 1.8x hızının mükemmel bir “Altın Orta” tempo olduğuna inanıyor.

İki isim de bu yılın başlarında sesli kitap platformu Audible’ın, ünlülerin tercih ettikleri dinleme hızlarını anlattığı bir reklamında yer aldı. Reklam, hızlı dinleyenleri tuhaf, hatta psikopat gibi göstermesi nedeniyle internette büyük tartışma yarattı. Bir TikTok kullanıcısı, “Yargılayıcı reklamınızı 2x hızda dinledim,” diye yazdı. Bazıları reklam yüzünden “utandırıldığını” hissettiğini ve aboneliklerini iptal etmekle tehdit ettiklerini söyledi.

Çevrim içi bu kargaşa, özellikle gençlerin dijital medya ile etkileşim biçimlerinin değiştiğine işaret ediyor. The Economist ve YouGov’un yaptığı bir ankete göre, 18–29 yaş arasındaki Amerikalıların %31’i sesli içerikleri 1x’ten daha hızlı dinliyor. 45 yaş ve üstündekilerde bu oran yalnızca %8.

Hem Apple hem de Spotify, kullanıcılarına podcast’leri hızlandırarak dinleme seçeneği sunuyor. Pek çok gazete—bu gazete de dahil—yazılarının sesli versiyonlarını farklı hızlarda dinlemeye imkân tanıyor. Netflix, web sitesinde ve uygulamalarında videoların hızını değiştirme seçeneği sunuyor. YouTube’un da benzer bir özelliği var ve kısa süre önce, görünüşe göre yoğun talep üzerine, premium abonelerine 4x hız seçeneğini açtı.

Zaman tasarrufu açısından faydaları büyük. YouTube, hızlı oynatma özelliği sayesinde kullanıcılarının günde toplamda 900 yılı aşkın süre tasarruf ettiğini iddia ediyor. Örneğin on saatlik bir yolculuğunuzda, “Persuasion” adlı romanı 1x hızında sekiz saat 13 dakikada bitirebilirsiniz. Ama 1.5x’e tıklarsanız, Anne Elliot’un maceralarını beş buçuk saatte dinleyip üzerine “Hayvan Çiftliği” (120 dakika) ve “Küçük Prens” (80 dakika) için de vakit bulabilirsiniz.

Daha hızlı bir tempo, dinleyicilerin odaklanma becerisini çok etkilemiyor. Ortalama bir insan dakikada yaklaşık 150 kelimeyle konuşuyor, ama çoğu beyin bilgiyi bundan daha hızlı işleyebiliyor, diyor Londra Queen Mary Üniversitesi’nden bilişsel bilimci Marcus Pearce. Kanada’daki Waterloo Üniversitesi akademisyenlerinin yaptığı bir meta-analiz, öğrencilerin farklı hızlarda izledikleri derslerin test sonuçlarına baktı. 1.5x’e kadar performansta büyük bir fark görülmedi, ancak 2x’e yaklaşınca ya da aşıldığında sonuçlar belirgin şekilde düşmeye başladı.

Sesli ve görsel platformlar için farklı hız seçenekleri sunmanın bir sakıncası yok: bir abone ne kadar çok kitap ya da bölüm tüketirse, reklam ve satış gelirleri o kadar artıyor. Ancak dinleyiciler için 1x ile 2x arasındaki deneyim büyük farklılık taşıyor. Bir sesli kitap anlatıcısı olan Kimberly Wetherell, “Okumanın temposunda, tonunda ve beklemelerinde bir sanat vardır. Hızı çok fazla artırırsanız, performansın o kısmını kaybedersiniz,” diyor.

Retorik genellikle anlam ve vurguyu ritim ve duraklamalara borçludur: örneğin, az aktör “Hamlet”’teki tiratları hızla geçer. Ama pek çok kişi için artık mesele hızlandırıp hızlandırmamak değil.